اثرات حذف یارانه انرژی بر بخش صنعت ایران

روند تقاضای انرژی در کشور در مقایسه با رشد تولید ناخالص داخلی، نشانگر نامناسب بودن وضعیت مصرف انرژی است. تحلیل مسائل انرژی نشان می دهد که ادامه سیاست پرداخت یارانه انرژی بطور غیرمستقیم و فاصله گرفتن قیمت های اسمی فروش حامل های انرژی با قیمت های واقعی، مانع اصلی توسعه در بخش انرژی و بهره وری پایین انرژی در نظام اقتصادی است. از آنجا که یارانه انرژی، از طریق مصرف انرژی در بخش های مختلف توزیع می شود، تداوم این روش بر توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور آسیب های جدی وارد می سازد. حاملهای انرژی بخش عمده ای از یارانه ها در اقتصاد را به خود اختصاص داده و سهم آن در بودجه همواره در حال افزایش است. روشهای پرداخت یارانه ها بطور غیر مستقیم و تحریف قیمتها سبب ایجاد اخلال در ساز و کار بازار و کاهش اثر بخشی یارانه ها و دور شدن از اهداف آنها شده است. توجه به بحث حذف یارانه های غیرمستقیم و بحث هدفمندی از سالهای برنامه اول توسعه مطرح بوده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر سیاست کاهش یا حذف یارانه های انرژی اختصاص یافته به بخش صنعت بر متغیرهای کلان این بخش هست. در این تحقیق ما با بهره گیری از روش معادلات همزمان و با استفاده از داده های 1367-1388 انرژی کشور ، اثر سناریوی کاهش 90 درصدی یارانه انرژی را بر متغیرهای تقاضای انرژی، اشتغال بخش صنعت، تولید بخش صنعت و بهره وری انرژی در این بخش مورد بررسی قرار داده ایم. نتایج تحقیق بیانگر آن است که سیاست کاهش یا حذف یارانه انرژی در این بخش تقاضای انرژی(حاملهای انرژی) را بطور متوسط 53/1 درصد کاهش، بهره وری انرژی در بخش صنعت، اشتغال و تولید بخش صنعت را در بلندمدت افزایش خواهد داد. همچنین در این تحقیق با استفاده از تابع هزینه ترنسلوگ، سهم هر کدام از عوامل تولید(نیروی کار، سرمایه و انرژی) ازهزینه کل تخمین زده شده است و ضمن محاسبه کشش های خود قیمتی و متقاطع آلن و کشش های موریشیما، اثر سناریوهای مختلف تغییر قیمت انرژی بر تقاضای آن بررسی شده است. نتایج تخمین کشش های خود قیمتی و متقاطع نشان می دهد که انرژی عاملی بی کشش و یک درصد افزایش قیمت انرژی 75/0 درصد تقاضای بلندمدت آن در بخش صنعت را کاهش می دهد و کشش های جانشینی، دال بر جانشینی ضعیف انرژی با سایر نهاده های نیروی کار و سرمایه می باشد.